Genot van het Joyciaans Woord
Het lezen van Joyce’s Finnegans Wake is een ontmoeting met singulariteit, een ontmoeting met een afgevaardigde die kneuzingen geeft en op een gezegende manier vreugdevol is, vaak verrassend, maar waar je soms ronduit gek van wordt als de betekenaar er niet in slaagt om iets te raken. Aan de ene kant is er het symptoom dat zich inschrijft langs de kant van de betekenis, wat bij Joyce een inscriptie is van de fallische functie (?) die gefaald heeft, en aan de andere kant, langs de kant van het genot, is er het sinthoom dat ontleend is aan “een ascetisch schrijven dat blijkbaar (volgens Lacan) alleen kan slagen door zich te vervoegen met “het is geschreven” waardoor de seksuele verhouding geïnstalleerd zou zijn”. De roman is een droom, een formatie van het onbewuste, een maalstroom van betekenis – die begint in de navel van dezelfde zin waarmee hij eindigt -, en geweven is rond een gat. Ondanks de sedimentaire lagen van een metonymisch becijferen, gaat het hier niet om betekenis; het melodieus, homofone effect van Joyce’s poëtische weergave van detaal gaat voorbij aan wat niet stopt zich niet te schrijven. Het overstijgt de onmogelijkheid van het schrijven van de betekenaar van het tekort in de Ander en gaat door tot aan het sinthoom.
Finnegans Wake is echter ook een boek dat gesproken moet worden. Een spraakboek (book of speech) om het menselijk genot te temperen…Derek Pyle, project leider van Waywords and Meansigns – dat Finnegans Wake herwerkt ( in zijn ‘volledige wielume’ ( Whole Wholume ))– stuitte op dit bijzondere werk door een toevallige ontmoeting met Seminarie XXIII van Lacan toen hij als student samen met een Lacaniaanse analyticus studeerde in het Hamphire College. Hij vertelde dit tijdens een ontbijt in Dublin waar we afgesproken hadden omtrent een mogelijke bijdrage aan dit project. Dit project zit nu in zijn derde en laatste open uitgave (het project staat nog steeds open voor bijdragen).
Waywords and Meansigns zet Finnegans Wake – onverkort – op muziek, en bevat werk van dichters, schrijvers, componisten, toneelspelers, muziekanten, artiesten, cineasten en vertalers (vergat ik geen circus artiesten?). Er zijn geen platen contracten of publicatie rechten. Er is ook geen sprake van enig corporatisme – al of niet mainstream – of van een massaal gesponsorde marketing campagne. Deelname is op vrijwillige basis waarbij een passage, een sectie, of inderdaad een hoofdstuk van Wake, geselecteerd wordt, opgenomen wordt als gesproken woord en ondergedompeld (zoals het laten trekken van de thee, zou Joyce gezegd kunnen hebben) wordt in een stuk originele muziek. Het project, waaraan iedereen kan deelnemen, heeft een bont gezelschap van muzikanten en artiesten – even divers als eclectisch – aangetrokken. In dit tijdperk van het pushen naar de norm, representeert dit project op een verfrissende en ongebruikelijke manier de waarachtige teruggave van collectieve onafhankelijkheid. Andere kunstenaars die een bijdrage hebben geleverd zijn onder meer punk rock icoon Mike Watt, BBC radio toneelschrijver Lavinia Murray, pianist John Wolf Brennan, en componist Sean Mac Erlaine.
Welnu, als Von Wartburg, in 1946, opmerkte dat de Académie… de taal probeerde te reinigen van het genot van het woord , van het er omheen draaien en haar ambiguïteit, dan doet Waywords and Meansigns, in 2017 net het tegenovergestelde! De derde editie wordt vanaf 4 mei uitgegeven en is te bereiken op :
http://www.waywordsand meansigns.com/
